Pekmez Yapımı Geleneği

MERAM DERE GELENEKLERİ PEKMEZ YAPIMI

Pekmezin hikayesi bir salkım koruk üzümle başlar. Üzüm salkımı olgunlaşır Sonbaharda bağ bozumu zamanı geldiğinde üzüm (bozulur) toplanır. Sele ve sepetlere alınır daha sonra Çaraş veya büyük leğenlerde üzüm çiğnenir leğende çiğnenecekse fosayı ayırmak için çuval kullanılır, çaraşta çiğnemede ise çaraşın fosayı şireye karıştırmayacak filtresi olursa çuval kullanılmaz. Elde edilen şire kazanlara alınır ve ak toprak ile karıştırılarak dinlenmeye bırakılır toprak pekmezin tatlı olması içindir, dinlenme süresi 12 ila 24 saat arası sürer.

Dinlenen şire kurulan ocaklarda leğen veya kazanlarda ısıtılır ardından başka bir kazana alınır bir süre bekletilir bu bekleme ısınan şirenin durulması toprağın tabana çökmesi içindir durulup ısısı düşünce şire süzülerek topraksız tekrar ocağın üstündeki kazana alınır ve kaynayıncaya kadar kuvvetli ateş yakılır, iyice kaynatınca şeker ilave edilir (şeker pekmeze tat vermesinin yanında azalmamasını sağlar kaynayan pekmeze şeker atılmazsa azalır olmadan biter) şeker ilavesiz yapılırsa çok fazla şire gerekir dolayısıyla fazlaca üzüm gereklidir.

Şeker ilavesinden sonra Pekmez iyice koyuluncaya kadar kevgirle karıştırılır rengi sarı hafif kırmızımsı bir hale geldiğinde ve kevgirden yoğun (yavaş) aktığı zaman ateş söndürülür. Pekmez artık olmuştur sıra köpüktedir.

Köpük yemek pekmez kaynatımının olmazsa olmazıdır.Adına bazı yörelerde köpük yalama denir.

Pekmez alındığı kapta kazan veya  büyük tencerede daha soğumadan kevgir ile savrulur, kevgirin deliklerinden akan pekmez kazan yüzeyinde köpürerek kabarır. Tekrar kevgirle alınan köpük tabaklara dökülür solmadan kaşık veya ağaç yaprağıyla yenir.

Bağ bozumu ve pekmez kaynatımı Anadolunun pek çok yöresinde yapılır. Meramderemde ise bir Festival havasında geçer, bağ bozumu zamanı herkes mutlaka pekmez kaynatır, bağı asması olmayan üzüm satın alır bir Meramdere geleneğidir. Sonbaharda pekmez kaynatımı, herkes aynı günlerde yapar bu işi sokaklarda ocaklar kurulur kazan ve leğenlerde pekmez kaynatılır, köpük savrulur pekmezin ardından çeşitli reçeller yapılır pekmez ateşi pek çok iş için değerlendirilir, pekmezin yanında çeşitli yemeklerde pişirilir bu ocaklarda, bir yandanda mısırlar döşenir ateşe istenirse aynı gün turşularda kurulur.

Bağda bahçede yetişen Sebze Meyveler bu dönemde olgunlaşıp toplanır, hep böyle olunca bütün işler bir araya gelir bir tarafta pekmez, bir yanda turşu, reçel ve çeşitli sebze  kurutma işleri bunların hepsi Kış hazırlığıdır aslında geleneksel yaşamın bir parçasıdır, helede Meramderemin olmazsa olmazıdır.

Posted in: Bağbozumu,gelenek,kabak,kış,mısır,pekmez,reçel,Sonbahar,Turşu,üzüm